Советникот во американскиот Стејт департмент, Дерек Шол и специјалниот пратеник на САД за Западен Балкан, Габриел Ескобар, посочија дека е време да се формира Заедница на општини со српско мнозинство и дека тоа е правно обврзувачка меѓународна обврска, објави српски Данас.
Шоле и Ескобар, во авторски текст за приштинска Коха, објаснуваат како би изгледала Заедницата и наведуваат дека една од најважните цели на САД на Западен Балкан е да помогне „да се создадат услови за здрави, мирни и стабилни односи меѓу Србија и Косово“, оценувајќи дека ова е историска можност што треба да ја искористат двете страни.
Тие нагласуваат дека меѓу најкритичните задачи е спроведувањето на договорот за Заедница на општини со српско мнозинство и дека е време јасно да се каже што е, а што не.
Како што објаснуваат, Заедницата би била структура за општини со мнозинско српско население која би ги координирала прашањата и услугите како што се образованието, здравството, урбаното и руралното планирање и локалниот економски развој, со други зборови функции кои се одговорност на сите општини во Косово.
Тие сметаат дека ова е начин да се подобри секојдневниот живот на граѓаните, да се создаде доверба меѓу Србите и институциите во Приштина, да се обезбедат подобри врски меѓу северот и остатокот од Косово и да се создадат механизми за поголемо учество на Србите во општествениот живот.
Шоле и Ескобар посочуваат дека имплементацијата на Договорот за ЗСО е правно обврзувачка меѓународна обврска, која бара дејствување на Приштина, Белград, ЕУ, како и постојната посветеност на САД во поддршката на дијалогот со посредство на ЕУ.
Тие посочуваат дека посветеноста на Приштина за создавање заедница не го прекршува косовскиот устав, ниту, како што наведуваат, го загрозува „нејзиниот суверенитет, независност или демократските институции“ и додаваат дека САД силно се противат на создавање на каква било етничка заедница слична на Република Српска во Босна и Херцеговина.
Чоле и Ескобар наведуваат дека меѓународната заедница не бара да наметне решение, туку бара од Приштина да ја даде својата визија за Заедницата и потсетуваат дека специјалниот претставник на ЕУ изјавил дека постојат 14 слични аранжмани во рамките на ЕУ, од кои ниту еден не поткопува Европски системи на ефективно владеење.
„Во рамките на дијалогот што го води ЕУ, Косово може да отфрли опции кои ја загрозуваат неговата правна структура, но не може да ги отфрли неговите обврски“, истакнуваат двајца високи американски дипломати.
Тие додаваат дека САД, како, како што наведуваат, „најпрокосовска земја во светот“, се залагаат за поддршка на народот на Косово за да се осигура дека „нејзината уставна и правна структура не е загрозена“.
Тие наведуваат дека општините со заеднички интереси, јазик и култура би можеле поефикасно да соработуваат за да ги решат заедничките предизвици во обезбедувањето јавни услуги, а како пример наведуваат дека општините ќе можат да креираат наставни програми и програми на српски јазик за локални училиштата во некои општини, а не да работат, како што се наведува, „во вакуум“.
Шоле и Ескобар наведуваат дека општините ќе соработуваат во рамките на „легитимните косовски институции и структури“ и дека со овозможување на одредени општини поефикасно да ги извршуваат овластувањата што веќе ги имаат, потребата граѓаните да бараат услуги од, како што е наведено, „незаконски паралелни структури“, би се избегнале.
Тие додаваат дека секоја поддршка и помош што Србија ќе и ја понуди на Заедницата треба да биде транспарентна и да оди преку легитимни и дозволени канали.
Шоле и Ескобар нагласуваат дека Заедницата на општини со српско мнозинство нема да биде ненационална и дека тоа би биле општини со српско мнозинство, каде што не живеат само Срби, туку и Албанци, Бошњаци и други.
Двајцата американски дипломати потенцираат дека САД се подготвени да ја поддржат Приштина во исполнувањето на обврската за формирање на ЗСО и дека ќе стојат на секој чекор до неа.