Авионскиот режим повеќе нема да треба да се активира на мобилните телефони на летовите во Европската унија, благодарение на новото законодавство усвоено од Европската комисија. Согласно новата регулатива, ќе биде дозволено и инсталирање на 5G технологија во авионите за патниците да можат да уживаат во непречена комуникација за време на летот.
Првите пораки што ги добиваат патниците пред полетувањето се да ги исклучат телефоните или да ги стават во „авионски режим“. Но, наскоро тие нема да го добијат тоа предупредување. Европската комисија ќе ги одреди специфичните фреквенции на новата 5G мрежа што ќе им овозможи на мобилните телефони да останат поврзани во текот на летото.
Во пракса, одлуката на Европската комисија ќе им даде на авиокомпаниите овластување да им дозволат на патниците да остваруваат и примаат телефонски повици, СМС пораки и да користат податоци на ист начин како и на копно. Услугата ќе биде достапна доколку авионот е опремен со специјална мрежна опрема, таканаречени пикокелии, кои ја поврзуваат мрежата во авионот со копнената мрежа преку сателит.
„Небото повеќе не е граница кога станува збор за можностите што ги нуди супербрзата поврзаност со висок капацитет“, ги искоментира последните европски регулативи комесарот за внатрешен пазар Тиери Бретон.
Во моментов, прописите бараат од патниците да ги исклучат своите мобилни телефони или да го активираат авионскиот режим во авионот пред полетувањето и во текот на целиот лет. Оваа практика е безбедносна мерка за да се избегне мешање во електронските и телекомуникациските системи на авионот. Поврзувањето на интернет преку безжични уреди, како што се мобилни телефони, таблети и лаптопи е можно само преку внатрешната Wi-Fi мрежа што ја обезбедува авиокомпанијата, обично како платена услуга.
Сепак, Европската комисија сега ќе дозволи специфичен опсег на фреквенции за користење на мрежата 5G чиј опсег нема да пречи на ниту еден од електронските уреди во авионот, така што патникот може да го држи својот паметен телефон постојано вклучен. Мрежата, пак, ќе работи само на мала надморска височина и при поволни временски услови. Покрај тоа, капетанот на авионот може да нареди да се исклучат мобилните телефони во секое време, доколку смета дека е потребно.
Европската комисија воведе иновации и за патниот транспорт, каде што Wi-Fi со фреквенциски опсези од пет гигахерци ќе може да работи во автомобили, автобуси и други транспортни средства. Мерката ќе стапи на сила „најдоцна на 30 јуни 2023 година“, велат од институцијата.
Патниците ќе можат да ги користат своите телефони во авионот, но тоа не значи дека услугата ќе биде бесплатна. Компаниите за мобилни телефони и авиокомпаниите веројатно ќе наплаќаат посебна цена, бидејќи врската може да вклучува поврзување на мрежи во повеќе земји, со што се создаваат трошоци за роаминг. Дополнително, авиокомпаниите ќе мора значително да инвестираат во опрема која овозможува поврзување на копнените мобилни мрежи со авионот во лет.
Мерката предизвика контроверзии кога беа објавени првите планови за нејзино спроведување. Во 2020 година, Федералната комисија за комуникации на САД ги отфрли плановите да се дозволат говорни и податочни услуги за време на летот преку мобилните безжични фреквенции, наведувајќи го силното противење, поддржано од пилотите на авиокомпанијата и од кабинскиот екипа, стравувајќи за безбедноста на летот и националната безбедност.
На почетокот на годината, големите авиокомпании на Соединетите држави издадоа заедничко предупредувачко писмо до главните регулаторни тела за воздухопловство и Белата куќа. Тие предупредија дека ако операторите вклучат 5G мрежи во близина на аеродромите, може да ја загрозат безбедноста на илјадници летови. Фреквенциите што ги користат новите мрежи може да пречат на онаа што ја користат авионите за мерење на висината, што може да доведе до катастрофални несреќи. „Емирати“, „Ер Индија“, „Луфтханза“, „Бритиш ервејс“ и „Јапонија ерлајнс“, меѓу другите, најавија откажувања и промени на летовите до САД поради оваа причина.
Во Европа, пак, ситуацијата е поинаква. Опсегот на фреквенции е поголем и нема ризик од пречки. Европските власти и институциите за безбедност на воздухот работат повеќе од две години за да спречат какво било пречки во сигналот.