МОСАД е втората по големина агенција за шпионажа во светот , формирана на 13 декември 1949 година под името Централен институт за координација.
Оваа разузнавачка агенција во текот на годините успеа да спречи голем број безбедносни закани за Израел и со право се вбројуваше како една од најсилните разузнавачки агенции чија моќ се урниса како кула од карти на 7 октомври 2003 година кога се случи грозоморниот напад на милитантната палестинска група Хамас, беа убиени околу 1.200 луѓе повеќето од нив цивили и беа грабнати повеќе од 250 заложници.
По војната во 1973 година Израел беше прв нападнат, а израелската разузнавачка служба МОСАД првпат отворено призна дека била изненадена од нападот што го изврши Хамас.
Во продолжение прочитајте како е организирана разузнавачката служба на Израел, нејзините цели и задачи, принципи до кои се придржуваат нејзините вработени и соработката што ја остварува со другите разузнавачки агенции во светот во анализата на професорот д-р Алекса Стаменковски, поранешен директор на македонската Агенција за разузнавање.
НАДВОРЕШНА РАЗУЗНАВАЧКАТА СЛУЖБА НА ИЗРАЕЛ –MOSSAD
МОСАД – Институт за разузнавање и специјални операции – The Institute for Intelligence and Special Tasks – MOSSAD, е национална разузнавачка агенција за разузнавање од странство одговорна за собирање разузнавачки информации, вршење разузнавачка анализа и спроведување тајни операции за заштита на националната безбедност на Израел. MOSSAD е израелски еквивалент на ЦИА или британската МИ6. Со годишен буџет од околу 3 милијарди долари и 7.000 вработени, MOSSAD е втората по големина агенција за шпионажа во западниот свет по ЦИА.
Мисија – Со користење различни средства за собирање разузнавачки информации да предвиди напади врз Израел и да се обиде да ги запре овие напади, како и да врши доведување на Евреи во Израел кога живеат во небезбедни региони за еврејскиот народ. Примарната мисија на Мосад е да го заштити Израел и неговите интереси, што вклучува спротивставување на заканите од непријателски нации, терористички организации и други субјекти.
Визија – Изведување операции надвор од границите на Израел и за обезбедување на израелскиот премиер разузнавачки и стратешки проценки. MOSSAD се фокусира на собирање разузнавачки информации, тајни операции и контраразузнавање.
Подрачја на дејствување:
Генералниот фокус на MOSSAD се широките странски разузнавачки и контратерористички операции. Мосад е одговорен за собирање разузнавачки информации, тајни операции и борба против тероризмот.
MOSSAD собира информации од човечки извори, изведува тајни дејствија и остварува активности за контратероризам.
Фокусот на MOSSAD е на арапските нации и организации низ целиот свет.
MOSSAD е одговорен и за тајното движење на еврејските бегалци од Сирија, Иран и Етиопија.
MOSSAD ги извршува следниве разузнавачки активности:
- Тајно прибирање на разузнавачки информации од странство,
- Превенција на развојот и набавката на неконвенционално оружје од непријателските земји,
- Превенција на терористички активности против израелски цели во странство,
- Развивање и одржување на специјални дипломатскии други тајни односи,
- Заштита на еврејските заедници,
- Обезбедување стратегиско, политичко и оперативно разузнавање,
- Планирање и изведување специјални операции надвор од границите на Израел.
- Развој и одржување на посебни тајни врски, политички и други, со странство;
- Спречување на развој и набавка на залихи на оружје од непријателски земји;
- Спроведување на репатријација на Евреите од земји од кои официјалното заминување во Израел е невозможно;
- Добивање стратешки, политички и оперативни разузнавачки информации;
Значаен дел од работата на Мосад вклучува антитероризам, вклучувајќи следење и неутрализирање на заканите од терористичките организации.
MOSSAD е многу тајна служба која користи различни техники и стратегии за да ја исполни својата мисија за заштита на националната безбедност на Израел. Нејзините операции често привлекуваат значајно внимание и преглед, одразувајќи го сложениот геополитички пејзаж во кој работи.
Организација:
MOSSAD користи низа методи за собирање информации, вклучувајќи раззузнавање од човечки извори (HUMINT), разузнавање на сигнали (SIGINT) и разузнавање од отворени извори (OSINT). Агентите на MOSSAD често работат тајно во странски земји за да собираат разузнавачки информации и да регрутираат информатори. Операциите често се изведуваат со висок степен на тајност, а MOSSAD има репутација дека е снаодлив и иновативен во извршувањето на сложени мисии.
MOSSAD ги има следниве организациони единици:
- Оддел за оперативни работи – (прибирање на разузнавачки информации) – надлежен за шпионски операции со служби во странство во рамките на дипломатските претставништва и прикриено.
- Оддел за политички активности и врски, ги води политичките активности и врските со пријателските странски разузнавачки служби и со земјите со кои Израел нема нормални дипломатски односи.
- Оддел за специјални операции, наречен Metsada – ги води многу чувствителните работи, како што се атентати, саботажи, паравоени организации и проекти за психолошко војување.
- Оддел за психолошка војна и измамнички операции LAP (Lohamah Psichologit) Department,
- Оддел за истражување – надлежен за производство на разузнавачки материјали, вклучувајќи извештаи за дневни состојби, неделни и детални месечни извештаи,
- Оддел за технологија – надлежен за развој на напредни технологии за поддршка на оперативните активности на Мосад.
Вработените и соработниците на MOSSAD се придржуваат на следниве правила и принципи:
- Ние кои рабитме во MOSSAD, работењето во MOSSAD го доживуваме како национален повик на државата.
- Нашето работење го одразува идентификувањето со вредностите на нацијата и државата и со задачите на MOSSAD.
- Ние ги поддржуваме вредностите на правдата, интегритетот, моралот, хуманоста, личната одговорност, вистинитоста, дисциплината и внимателноста.
- Ние ја негуваме перфектноста, посветеноста на задачите и одлучноста.
- Ние ја поттикнуваме иницијативноста, креативноста, целосното користење на средствата и храброста и сме отворени за разни мислења и критики.
- Тие што работат за MOSSAD се извор на сила и MOSSAD настојува да ги одгледува нив и да ги развива нивните способности во колективен дух.
- Раководството на MOSSAD е посветено да води и да мотивира прифаќајќи ја целосно раководната одговорност спроведувајќи ја конструктивно, обезбедувајќи поддршка, пренесувајќи овластување и работејќи како модел на инспиративност.
MOSSAD соработува со други разузнавачки служби на глобално ниво, вклучително и оние на САД и европските земји, за споделување разузнавачки информации и за координирање на напорите против заедничките закани. Соработката на МОСАД со другите разузнавачки служби значително ја подобрува неговатаа ефикасност на неколку начини:
- Споделени разузнавачки податоци – Пристап до пошироки податоци – Соработката со агенции како ЦИА и МИ6 му овозможува на MOSSAD да пристапи до поширок опсег на разузнавачки податоци, со што се подобрува свесноста за ситуацијата.
- Навремени информации – Заедничкитеактивности може да доведат до побрзо ширење на критичните информации за новите закани.
- Оптимизација на ресурси – Здружување на ресурси – Соработката овозможува споделување на ресурсите, вклучувајќи технологија, разузнавање од човечки извори и финансиска поддршка, што може да доведе до поефикасни операции.
- Ефективност на трошоците – Заедничката работа може да го намали финансискиот товар на поединечните агенции.
- Оперативна координација – Заеднички операции – MOSSAD често спроведува заеднички операции со странски агенции, дозволувајќи посложени и амбициозни мисии кои може да биде предизвик да се извршат сами.
- Зголемен успех – Координираните активности можат да доведат до повисок можен успех во операциите, без разлика дали се работи за контратероризам или собирање разузнавачки информации.
- Размена на експертиза – Специјализации за искористување – Секоја служба има уникатни области на експертиза; соработката му овозможува на MOSSAD да има корист од специјализираните вештини и знаења на своите партнери.
- Обука и развој – MOSSAD може да научи нови техники и стратегии од други агенции, зголемувајќи ги своите оперативни способности.
- Геополитичка потпора – Зајакнување на сојузите – Соработката со други нации поттикнува силни дипломатски врски, што може да биде од клучно значење за меѓународните односи и безбедноста.
- Влијание во глобалните прашања – Заедничките операции можат да го подобрат позициите на Израел во глобалните безбедносни дискусии и сојузи.
- Контратерористички напори – Сеопфатни пристапи – Работата со други агенции помага да се создаде посеопфатен пристап кон борбата против тероризмот, адресирање не само на непосредните закани, туку и на основните прашања.
- Мрежи за следење – Соработката може да доведе до подобро следење на терористичките мрежи и финансирање, бидејќи агенциите споделуваат информации за познати оперативци и активности.
- Правна и етичка рамка – Работата со воспоставени служби му помогана MOSSAD поефективно да се движи по меѓународните закони и регулативи, намалувајќи го ризикот од правни реперкусии.
- Надзор и отчетност- Соработката често вклучува механизми за надзор кои можат да ја подобрат одговорноста за операциите.
Соработката на MOSSAD значително ја зголемува неговата ефикасност преку подобрување на способностите за собирање разузнавачки информации, оптимизирање на ресурсите и овозможување заеднички операции. Овие партнерства се клучни за справување со сложените безбедносни предизвици во глобалниот пејзаж кој брзо се менува.
MOSSAD тесно соработува и со другите членки на Израелската разузнавачка заедница во која влегуваат, покрај MOSSAD и Агенцијата за воено разузнавање – Аман и Израелската безбедносна агенција – Шин Бет.
Аман – Воено разузнавање – Aman – Military Intelligence – Agaf ha-Modi’in. Военото разузнавање произведува сеопфатни национални разузнавачки проценки за премиерот и кабинетот, дневни разузнавачки извештаи, проценки за ризик од војна, целни студии за блиските арапски земји и пресретнување на комуникациите. Аман спроведува и прекугранични агентски операции. Аман е независна служба, еднаква со армијата, морнарицата и воздухопловните сили и има околу 7.000 персонал.
Израелската безбедносна агенција – Shabak -Shin Bet – Israel Security Agency – Sherut ha-Bitachon ha-Klali (Shabak) е израелска контраразузнавачка и внатрешна безбедносна служба. Израелската агенција за безбедност е национална организација задолжена за одбрана на државата Израел, нејзините институции и нејзиното демократско управување, против заканите од терор, шпионажа, политичка субверзија и разоткривање на државни тајни.
Проф. др Алекса Стаменковски